“Η Σημαία δεν είναι έπαθλο”

ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ (ΜΠΕΤΤΥ) ΣΚΟΥΦΑ
Βουλεύτρια Πιερίας-ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
Μέλος Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων
Μέλος Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων

«Μόνο οι άριστοι θα σηκώνουν τη σημαία»

Προβληματισμοί σε σχέση με την κατατεθείσα Υπουργική Τροπολογία

Αφορμή για το προκείμενο άρθρο αποτελεί η Υπουργική Τροπολογία που κατατέθηκε (ω! του θαύματος) στο άσχετο με το θέμα της Νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας και που συζητιέται αυτή την εβδομάδα στην Ολομέλεια της Βουλής. Στο δεύτερο από τα άρθρα η τροπολογία έχει θέμα «Επιλογή σημαιοφόρων στα δημοτικά σχολεία» και στην πράξη εισάγει την κατάργηση της επιλογής σχολικών σημαιοφόρων, παραστατών και καταθετών / καταθετριών στεφάνων κατά τις εθνικές επετείους με βάση την κλήρωση, όπως την είχε εισάγει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Αρχικά θέλω να επισημάνω ότι η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, υπό την Υπουργό κ. Κεραμέως, από τις πρώτες κιόλας μέρες προσπαθεί αγωνιωδώς να γκρεμίσει το έργο που έχει επιτελεσθεί από την κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α., αδιακρίτως αν πρόκειται για ωφέλιμα μέτρα που εξυπηρετούν τη χώρα, τους πολίτες, τους μαθητές και τους νέους του τόπου. Χωρίς διαβούλευση με τη μαθητική, εκπαιδευτική, σχολική, πανεπιστημιακή κοινότητα, και μη παραθέτοντας επαρκή επιχειρήματα, μας γυρίζει στο παρελθόν. Τούτου δοθέντος, στάλθηκε στις 8 Οκτωβρίου από τους βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. προς τον πρόεδρο της Βουλής κ. Κωνσταντίνο Τασούλα και στον Πρόεδρο της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων κ. Γεώργιο Στύλιο επιστολή με θέμα – αίτημα τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, ώστε τα μέλη του Κοινοβουλίου να ενημερωθούν για τις τρέχουσες εξελίξεις στην Παιδεία, καθώς η επιτροπή δεν έχει συνεδριάσει εδώ και δύο μήνες (!).

Ένα από τα εκπαιδευτικά μέτρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που η τωρινή κυβέρνηση σπεύδει να καταργήσει, είναι η επαναφορά του ορισμού του σημαιοφόρου στα δημοτικά σχολεία βάσει της ακαδημαϊκής επίδοσης των μαθητών, κι όχι με κλήρωση.

Πρώτα απ όλα θα πρέπει να εξετάσουμε γιατί η προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, επί κυβερνήσεως ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ., τροποποίησε την συγκεκριμένη κι έως τότε ισχύουσα εκπαιδευτική διαδικασία. Θέλω να προσεγγίσω το θέμα πρωτίστως ως Ελληνίδα, μητέρα και εκπαιδευτικός.

Η σημαία είναι το εθνικό σύμβολο όλων ανεξαιρέτως των Ελλήνων, όχι έπαθλο επιδόσεων και φορέας διχασμού και διακρίσεων. Αυτό το επισημαίνει, και πρόσφατα, στην απαντητική του επιστολή προς την κυρία Υπουργό ο Τομεάρχης Παιδείας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και τέως Υπουργός Παιδείας κ. Ν. Φίλης.

Επιπλέον θα πρέπει να αναστοχαστούμε σε ποια αντικειμενική βάση στηρίζεται η διαδικασία επιλογής σημαιοφόρων με βάση τη βαθμολογική επίδοση. Το άριστα στο δημοτικό αναφέρεται τόσο στους μαθητές με βαθμολογία 10 όσο και με 9. Περιλαμβάνει δηλαδή περίπου το 90% των μαθητών, αποκλείοντας το υπόλοιπο 10%. Άρα σε μια τάξη αποκλείονται κατά μέσο όρο δυο με τρία παιδιά με τη χαμηλότερη βαθμολογία.

Εύκολα κανείς αντιλαμβάνεται την αντιπαιδαγωγική σημασία μιας τέτοιας διάκρισης, και την περιθωριοποίηση που υφίστανται τα παιδιά που δεν επιτυγχάνουν τη βαθμολογία «άριστα».

Επιπροσθέτως, ας εξετάσουμε ποιοι μαθητές τελικά μπορεί να είναι αυτοί με την χαμηλότερη βαθμολογία μέσα σε μία τάξη. Είναι μόνο τα παιδιά που αμελούν και δεν προσπαθούν, για διαφόρους οικογενειακούς ή άλλους λόγους, ή μήπως μέσα σε αυτή την ομάδα υπάρχουν και παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, ΑΜΕΑ, παιδιά με μόνο ένα γονέα, ορφανά, ή ακόμα και παιδιά αλλοδαπών οικογενειών που αγωνίζονται να κατακτήσουν μαζί με το συνολικό γνωστικό κομμάτι και την Ελληνική γλώσσα; Όλα αυτά τα παιδιά όμως διακρίνονται και ξεχωρίζουν πολλές φορές μέσα στην ομάδα τους, για την άριστη διαγωγή τους, το περίσσιο ήθος τους και ταυτόχρονα μοχθούν πολύ περισσότερο από τα άλλα για να κάνουν την γνώση κτήμα τους, και να αποκτήσουν και αυτά, την αναγνώριση που τους αξίζει μέσα στην μαθητική κοινότητα και κατ επέκταση την πρέπουσα κοινωνική αποδοχή!

Ας μου επιτραπεί λοιπόν να ρωτήσω με ποιο σκεπτικό και γιατί αυτά τα παιδιά πρέπει, λόγω της χαμηλότερης βαθμολογίας τους, να εξοστρακίζονται από αυτή τη διαδικασία;

Και να μην παραλείψουμε το φαινόμενο ότι δυστυχώς, σε ορισμένες περιπτώσεις επιλογής σημαιοφόρου, έχουν ασκηθεί από γονείς, με έντονο έως και απαράδεχτο τρόπο, πιέσεις στους δασκάλους για καλύτερη βαθμολογία των παιδιών τους, καθώς προσδοκούν ο γιος ή η κόρη τους να επιλεγούν ως σημαιοφόροι..

Η σημαία όμως δεν είναι έπαθλο επιδόσεων! Ως Εθνικό σύμβολο οφείλει να εξυψώνει στη συνείδηση όλων ανεξαιρέτως των μαθητών και μαθητριών τα μεγάλα ιδεώδη.

Όπως έχει πει και ο κ. Γιώργος Αγγελόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, πρώην γενικός γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, αναφερόμενος στο θέμα, η σημαία ενός σχολείου δεν αναφέρεται στην τοπικότητα της σχολικής μονάδας αλλά στην καθολικότητα του έθνους. Το έθνος συγκροτείται μέσα από τις τελετουργίες του, που συνοψίζουν συμβολικά τις υποσχέσεις και τις εγγυήσεις που μας παρέχει. Το ποιοι συμμετέχουν στις τελετουργίες είναι επομένως σημαντικό, γιατί δηλώνει το ποιους εντέλει το έθνος αφορά.

Για να θυμίσω εδώ τα λόγια του ίδιου Μακρυγιάννη «Τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι.»

Αναρωτιέμαι λοιπόν γιατί όσοι υπερασπίζονται πως η συνέχιση του θεσμού των σχολικών παρελάσεων είναι σημαντική εκπαιδευτική διαδικασία που αφυπνίζει τους μαθητές για την Ιστορία της χώρας που ζουν και τους εισάγει στην έννοια του Έθνους, θα προτιμούσαν η επιλογή του σημαιοφόρου να αφορά μόνο τους άριστους μαθητές και όχι την ολότητα, το σύνολο δηλαδή της μαθητικής κοινότητας.

Το βασικό ζήτημα που προκύπτει είναι να ορίσουμε με σαφήνεια τον απώτερο και σημαντικότερο σκοπό αυτής της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τι τιμούμε, ποιες αξίες και αρετές θέλουμε να προβάλουμε. Οι συλλογικές επέτειοι εντός των σχολικών δραστηριοτήτων οφείλουν να έχουν πρωτίστως παιδαγωγικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό και οι εορτασμοί και οι παρελάσεις που τελούνται επ’ αφορμή τους, πρέπει να διασφαλίζουν την απαιτούμενη ψυχική ομαλότητα όλων ανεξαιρέτως των μαθητών, και να προβάλουν το κλίμα συνεργασίας και ομαδικότητας μεταξύ τους όπως και το αίσθημα σεβασμού στην διαφορετικότητα.

Συμπερασματικά: Τέτοιας τάξεως θέματα και αποφάσεις πρέπει να πατάνε σε στέρεες παιδαγωγικές – επιστημονικές τεκμηριωμένες βάσεις και να φέρουν και τη σύμφωνη γνώμη του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και να μην είναι αποτέλεσμα μικρόπνοης, μικροκομματικής και ιδεοληπτικής επιλογής.

Όσο για την «αριστεία» για την οποία τόσο μεγάλη συζήτηση γίνεται, είναι πράγματι μια ιδιαίτερα σημαντική έννοια και αξία, η οποία αφορά όχι μόνο έναν τελικό βαθμό, αλλά και τη σύνολη προσπάθεια, τη συνεργασία, τη διαγωγή, την αφομοίωση Αξιών από όλη τη σχολική κι εκπαιδευτική κοινότητα. Και η οποία μπορεί να επιβραβεύεται κάποια άλλη στιγμή, ξεχωριστά, μέσα στη σχολική εκπαιδευτική λειτουργία.

Μπέττυ Σκούφα
Βουλεύτρια ΣΥΡΙΖΑ Πιερίας
Μέλος Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής

14 Οκτωβρίου 2019

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΚΕ* ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

ΕΞΟΝΤΩΤΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ & ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΕΙΝΑΙ Η «ΣΗΜΑΙΑ» ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

* Επιτροπή Ελέγχου Κοινοβουλευτικού Έργου

Η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων σχετικά με την κατάργηση της κλήρωσηςγια τον ορισμό του σημαιοφόρου, μεταξύ όλων των μαθητών και των μαθητριών,αποτελεί μια αναχρονιστική και αντιπαιδαγωγική πρακτική. Ο ορισμός σημαιοφόρου μετατρέπεται σε μια διαδικασία αναζήτησης του «άριστου των αρίστων», ακόμη και αν αυτή η αριστεία αποτυπώνεται σε διαφορά 0.1 της μονάδας!

Με τη συγκεκριμένη απόφαση, η Νέα Δημοκρατία επιχειρεί να ενεργοποιήσει τα εθνικιστικά και ακροδεξιά αντανακλαστικά μέρους της εκλογικής της βάσης, που έχουν ατονήσει μετά τις κυβιστήσεις της νέας Κυβέρνησης στο «Μακεδονικό» και τη «Συμφωνία των Πρεσπών», όπως επίσης και στο προσφυγικό ζήτημα.

Η «αγωνία» της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων για το συγκεκριμένο θέμα αποτυπώνεται και στον αντιθεσμικό τρόπο με τον οποίο προχώρησε η ρύθμιση. Με εγκύκλιο (Φ.20/155435/Δ1) της Υφυπουργού Σοφίας Ζαχαράκη προς τα σχολεία της χώρας στις 7 Οκτωβρίου αναστάλθηκε η εφαρμογή ισχύοντος νόμου, εν όψει της ψήφισης νέας διάταξης, η οποία κατατέθηκε με τροπολογία μερικές ημέρες αργότερα σε άσχετο νομοσχέδιο.

Ένα ακόμα «δήγμα» της νέας διακυβέρνησης, με θύματα την «καλή νομοθέτηση» και την «κανονικότητα», χωρίς σύγκληση της αρμόδιας Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, χωρίς διαβούλευση με τους φορείς, με περιφρόνηση προς το σύνολο των βουλευτών, ιδίως της αντιπολίτευσης και με παντελή έλλειψη σεβασμού προς την κοινοβουλευτική τάξη.

Σε πρόσφατη και εκτενή ανακοίνωση του Τομεάρχη Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Φίλη αναλύονται διεξοδικά οι εκπαιδευτικοί και παιδαγωγικοί λόγοι που καθιστούν μια τέτοια ρύθμιση άκρως προβληματική. Είχαμε την ελπίδα ότι η νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας θα λάμβανε σοβαρά υπόψη τις επισημάνσεις, όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της εκπαιδευτικής κοινότητας, ότι η σημαία δεν μπορεί να υποβαθμίζεται και να ευτελίζεται από σύμβολο ενότητας σε έπαθλο επιβράβευσης επιδόσεων, επιτείνοντας τις διακρίσεις και το διαχωρισμό μεταξύ των μαθητών και των μαθητριών.

Πιστεύαμεεπίσης, πως η Υπουργός Παιδείας δεν θα αποτολμούσε να κατασκευάσει μία δικής της έμπνευσης «αριστεία», καθώς το νομικό της υπόβαθρο δεν θα την οδηγούσε να αγνοήσει την ισχύουσα νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία η αριστεία στην Ε’ και Στ’ τάξη είναι μια και μοναδική, περιλαμβάνοντας όλους τους μαθητές με βαθμούς 9 και 10 (μεταξύ άλλων: ΠΔ 8/1995, άρθρο 4, παρ. 3 και ΥΑ Φ.7Α/ΦΜ/212191/Δ1/04-12-2017, άρθρο 4).

Ακόμα νομίζαμε πως οι ιδεοληψίες και οι αυταρχικές παιδαγωγικές αντιλήψεις της δεκαετίας του 1950 θα υποχωρούσαν μπροστά στις αντιδράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας που δεν επιθυμεί των εξοντωτικό ανταγωνισμό και τις πιέσεις ορισμένων γονέων προς τους δασκάλους για το 0.1 ή το 0.2 της μονάδας, προκειμένου το παιδί τους να αναδειχθεί σημαιοφόρος.

Δυστυχώς, τα παραπάνω επιχειρήματα έπεσαν στο κενό ή μάλλον στη μαύρη τρύπα της νεοφιλελεύθερης-αυταρχικής αντίληψης της ΝΔ, η οποία αντιλαμβάνεται την εκπαίδευση, αλλά και γενικότερα την οργάνωση της κοινωνίας ως κυνομαχία, για την οποία τα παιδιά πρέπει να ακονίσουν τα δόντια τους εξ απαλών ονύχων.

Η Νομολογία του ΣτΕ

Επιπρόσθετα, περιμένουμε με αληθινό ενδιαφέρον τις εξηγήσεις της Υπουργού Παιδείας σχετικά με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, την οποία είτε αγνοεί είτε ηθελημένα παρακάμπτει. Η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ (Συνταγματική η διαδικασία ανάδειξης σημαιοφόρων μαθητικών παρελάσεων ανεξαρτήτως βαθμολογίας των συμμετεχόντων στην κλήρωση-2374/2018) απέρριψε την αίτηση γονέων εναντίον της κλήρωσης των σημαιοφόρων μεταξύ όλων των μαθητών, αποδεχόμενο έτσι το ΠΔ της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για μια απόφαση  με πλήρη τεκμηρίωση βασισμένη σε ενδελεχή  μελέτη όλων των νόμων και ρυθμίσεων που διέπουν τους σκοπούς της εκπαίδευσης στο δημοτικό σχολείο.

Η ενλόγω απόφαση του ΣτΕ συνιστά κόλαφο για τη ρύθμιση που έχει κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση από την Υπουργό Παιδείας, αναφέροντας ρητά:

«[…] συνάγεται ότι η επίδοση στα μαθήματα δεν είναι αποφασιστικής σημασίας κριτήριο για την επιλογή του σημαιοφόρου στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, η δε ενεργός σχέση των μαθητών του δημοτικού σχολείου με τα εθνικά σύμβολα δεν συνάπτεται προς τους βαθμούς τους, αφού η συμμετοχή στις παρελάσεις και η παράσταση στη σημαία συνδέεται πρωτίστως με την ίδια την ιδιότητα του μαθητή ως μέλους της σχολικής κοινότητας […], λαμβανομένων υπόψη και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εν λόγω εκπαιδευτικής βαθμίδας (νεαρή ηλικία των μαθητών, επιδίωξη εξάλειψης ανταγωνισμού και βαθμοθηρίας), ενώ απόκειται, κατά τα λοιπά, στο νομοθέτη να διαμορφώσει τα κριτήρια και τα μέσα επιβράβευσης των επιδόσεων των μαθητών[…]».

Από την παραπάνω απόφαση του ΣτΕ τίθενται δύο ερωτήματα:

• Τι περισσότερο ή λιγότερο λέει ο ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με το ΣτΕ;
• Μετά από αυτή την απόφαση, θα επιμείνει η ΝΔ και προσωπικά η κυρία Κεραμέως να ψηφίσουν μια ρύθμιση καταφανώς αντίθετη προς το πνεύμα και το γράμμα των αποφάσεων του ΣτΕ, τις αποφάσεις του οποίου για άλλα θέματα έχουν δηλώσει ότι θα σεβαστούν(πχ:αναγραφή θρησκεύματος στα απολυτήρια);

Συνακόλουθα, περιμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα επιχειρήματα και τις απαντήσεις της ΝΔ και της αρμόδιας Υπουργού στη Βουλή. Εκεί – εκτός απροόπτου -θα φανερωθεί πως η πραγματική  σημαία που σηκώνει η Κυβέρνηση είναι αυτή του εξοντωτικού ανταγωνισμού και των διακρίσεων ακόμη και μεταξύ των μικρών μαθητών του δημοτικού σχολείου. Είναι η σημαία της νεοφιλελεύθερης-αυταρχικής ανακατασκευής του εκπαιδευτικού συστήματος, με την υποβάθμιση του δημόσιου σχολείουκαι τη σταδιακή εκθεμελίωση πολλών θετικών κατακτήσεων της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Απέναντι σε αυτήν την πολιτική, ο ΣΥΡΙΖΑ εργάζεται για την οικοδόμηση του ενιαίου μετώπου αγώνα και διεκδικήσεων μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικών και γονέων, δίνοντας μάχης μέσα και έξω από τη Βουλή, με στόχο την προοδευτική διέξοδο και την υπεράσπιση του δημόσιου, δημοκρατικού σχολείου της ποιότητας, της ισότητας και της συμπερίληψης.

• Επίσης επισυνάπτεται η υπ. αριθμ. 2374/2018 απόφαση του ΣτΕ με τίτλο: “Συνταγματική η διαδικασία ανάδειξης σημαιοφόρων μαθητικών παρελάσεων ανεξαρτήτως βαθμολογίας των συμμετεχόντων στην κλήρωση“.