Μανώλης Γλέζος για το φασισμό, τότε και τώρα – επ’ ευκαιρία της επετείου όχι της τελικής νίκης, αλλά την αρχή της πάλης κατά του ναζισμού
Το φθινόπωρο του 2013, η Ελλάδα “πάγωσε” και μαζί της μεγάλο μέρος της παγκόσμιας Κοινής Γνώμης. Η ύπαρξη και η δράση της “Χρυσής Αυγής” είχε μόλις καταγράψει έναν φόνο. Μια δολοφονία. Όχι αλλοδαπού, αλλά Έλληνα. Όχι σε κάποια άτυπη μάχη νεοναζί και αριστεριστών σε κάποια γειτονιά της Αθήνας, αλλά έξω από ένα καφενείο. Τα στοιχεία του γεγονότος “έβγαιναν” σιγά-σιγά στο φως και “πάγωναν” ακόμη περισσότερο την ελληνική και την παγκόσμια κοινή γνώμη. Πολλοί σοκαρίστηκαν και πολλοί αξιολόγησαν το γεγονός ως σοβαρότατο, δηλαδή στα πραγματικά του μέτρα. Εκείνες τις μέρες μια ιδέα-πρόταση για ένα ντοκιμαντέρ με θέμα την αναβίωση του φασισμού-ναζισμού στην Ελλάδα της κρίσης και της πτώχευσης έφτασε και σε μένα. Ένα ντοκιμαντέρ που θα προβαλλόταν στο εξωτερικό. Στις συνεντεύξεις που πρότεινα να γίνουν, πρώτη θέση κατείχε ο Μανώλης Γλέζος. Κι ανέλαβα να την πραγματοποιήσω.
Το ραντεβού μας κλείστηκε για το πρωί του Σαββάτου 19 Οκτωβρίου, στα Τρίκαλα. Δηλαδή, ένα μήνα και μια μέρα μετά το φόνο του Παύλου Φύσσα, του Killah P. Ο άνθρωπος-σύμβολο της αντιφασιστικής αντίστασης στην Ευρώπη θα ερχόταν στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων για να τιμηθεί μία ακόμη φορά για την προσφορά του στην Αντίσταση. “Δεν ξέρω πόσο χρόνο θα έχω μετά την εκδήλωση, παλικάρι μου… δεν θα μείνω πολύ, πρέπει να γυρίσω στην Αθήνα. Θες να ‘ρθω εγώ στο Λιτόχωρο;” Δεν ήρθε. Πήγα εγώ. Κι ένα σαββατιάτικο πρωινό σε ένα ξενοδοχείο των Τρικάλων είδα από κοντά τον φοιτητή που κατέβασε τη σβάστικα απ την Ακρόπολη, ενώ η Ευρώπη είχε ήδη μπει σε μια ερεβώδη νύχτα φασισμού και καταστροφής. Ενός ολοκαυτώματος, έργο παρανοϊκών.
Τίποτα δεν είπαμε για τη νύχτα της 30ης προς την 31η Μαΐου 1941. Η συμβολή του στο ντοκιμαντέρ θα ήταν η ματιά ενός που έζησε όλη την περίοδο από τότε ως σήμερα, με μόνιμη ενασχόληση και εμπλοκή στα πολιτικά πράγματα και η εκτίμησή του για το απλό ερώτημα που -από κείνες τις μέρες, ως και σήμερα- προβληματίζει όσους μπορούν: επανακάμπτει ο τρόμος και η παράνοια, στη χώρα που πλήρωσε το βαρύτερο τίμημα σε αίμα και πόρους και χρήμα; οι επίγονοι των συνεργατών των ναζί… όχι απλώς υπάρχουν και αυξάνονται, αλλά έφτασαν να σκοτώσουν και η ηγεσία τους είναι εκλεγμένοι βουλευτές;
Το ντοκιμαντέρ -δυστυχώς- δεν έγινε ποτέ.
Η συνέντευξη του κορυφαίου Έλληνα έμεινε στο αρχείο μου.
Η δίκη της “σποράς των ηττημένων του ’45” συνεχίζεται ακόμα. Ενώ “κοσμούν” ακόμη το Κοινοβούλιο. Στο παρασκήνιο, αλλά και φανερά, πολλοί επιδιώκουν να προσελκύσουν την ψήφο των ψηφοφόρων της. Τα στελέχη τους μιλούν για τους αγώνες των Ελλήνων …κατά του ναζισμού και δηλώνουν συνεχιστές της παράδοσης των γενναίων του παρελθόντος. Και ταυτόχρονα … “σπορά των ηττημένων του ’45”!
Ο Μανώλης Γλέζος ήταν τότε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και 91 ετών.
Η “ΧΑ” δεν είχε χαρακτηριστεί ακόμη εγκληματική οργάνωση, σε κανένα κείμενο, καμία επίσημη αξιολόγηση.
Πρωθυπουργός ήταν τότε ο Αντώνης Σαμαράς και η κυβέρνηση ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Πέντε χρόνια μετά, τα λόγια του Μανώλη Γλέζου κρίνονται αυτόματα από τα όσα έχουν συμβεί εν τω μεταξύ. Κρίνονται, δικαιώνονται και εντοπίζουν όσα εν τω μεταξύ δεν υλοποιήθηκαν. Και είπε τότε -μεταξύ πολλών άλλων- σημαντικών:
Πρέπει το καρκίνωμα αυτό να αποβληθεί
Είμαι αντίθετος σε κάθε καταστολή
Υπάρχει ανακολουθία λόγων και έργων κι ακόμα τους “χαϊδεύουν”
Οι ένστολοι πρέπει να αυτοκαθαρθούν από τους “χρυσαυγίτες”
Όχι απαγόρευση. Σεβασμός της Δημοκρατίας και όχι μείωσή της
Έχουμε έναν καρκίνο κακοήθη, αλλά που μπορούμε να θεραπευτούμε απ’ αυτόν.
