ΒΙΟΠΑ… τρόπος του λέγειν, αφού μόνο στα χαρτιά υπήρξε και μάλιστα όχι σε όλα τα χαρτιά
ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕΝΗ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ (ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ) ΤΟΥ ΒΙΟ.ΠΑ. ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ
γράφει
ο Νίκος Λάππας*
Μου ζητήθηκε από την “Εφημερίδα του Ολύμπου” να γράψω ένα άρθρο γνώμης σχετικά με το θέμα του ΒΙΟ.ΠΑ. Λιτοχώρου που συζητήθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου και με αφορμή την παρέμβασή μου εκεί. Ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα της Ε-τ-Ο και διαπιστώνοντας το κενό ενημέρωσης για το συγκεκριμένο θέμα, γράφω το παρόν άρθρο, ευελπιστώντας να συμβάλλω στην πληροφόρηση και αφύπνιση των συμπολιτών μου.
Έχω την εντύπωση πως οι περισσότεροι κάτοικοι του Λιτοχώρου και σίγουρα η συντριπτική πλειονότητα των δημοτών Δίου-Ολύμπου δεν έχουν καν αντιληφθεί αυτό που έγινε τη Μεγάλη Δευτέρα. Δηλαδή ότι με σαρωτική πλειοψηφία (ελάχιστοι ήταν οι παρόντες σύμβουλοι που καταψήφισαν -μία παράταξη απείχε διαμαρτυρόμενη, αλλά το προεδρείο έκρινε σωστό να μην αναγνωστεί η επιστολή διαμαρτυρίας…) πέρασε από το Δημοτικό Συμβούλιο, η πρόταση για σύσταση Εταιρείας Ανάπτυξης Επιχειρηματικού Πάρκου (ΕΑΝΕΠ), με σκοπό την λειτουργία και διαχείριση του ΒΙΟ.ΠΑ. Λιτοχώρου.
Από τον περασμένο Δεκέμβριο ξέρουμε ότι υπάρχει ένα «φλερτ» της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ΑΕ με τον Δήμο για σχετική συνεργασία, καθώς η νομοθετική ρύθμιση που προηγήθηκε το περασμένο φθινόπωρο φαίνεται πως άνοιξε πολλές…ορέξεις. Μέχρις εδώ όλα καλά, θα πει κανείς. Από εδώ και μετά όμως αρχίζουν τα παράξενα.
– Εισηγήσεις που δεν δίνονται ή δίνονται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση στις δημοτικές παρατάξεις,
– προτάσεις που γεννούν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τον χαρακτήρα του «επιχειρηματικού» πάρκου, τον βαθμό όχλησης των επιχειρήσεων που θα δέχεται αυτό, τα προσδοκώμενα οικονομικά οφέλη (;) για τον δήμο και βέβαια…
– η «πρεμούρα» να τελειώνουν όλα γρήγορα πριν από τις εκλογές…!!!
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Από τον περασμένο Δεκέμβρη που έγινε η πρώτη αναφορά για πρόθεση σύστασης της προαναφερόμενης εταιρείας, φτάνουμε στα τέλη Μάρτη, όπου ήρθε στο Δημοτικό Συμβούλιο η μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας (ουσιαστικά η πρόταση της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ΑΕ) και οι παρατηρήσεις-αντιπρόταση τεχνικού συμβούλου/εξωτερικού συνεργάτη του Δήμου που του ανατέθηκε απευθείας η συγκεκριμένη εργασία. Πολλοί σύμβουλοι διαμαρτυρήθηκαν ότι δεν είχαν λάβει εγκαίρως τα σχετικά εισηγητικά έγγραφα, με αποτέλεσμα να ακούνε για πρώτη φορά τα στοιχεία που παρατέθηκαν. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η παρατήρηση ότι η αντιπρόταση του Δήμου δεν παρουσίαζε και πολλές διαφορές από την πρόταση της ΕΤΒΑ. Για όλα αυτά όμως θα αποφύγω να πω περισσότερα, καθώς 
δεν ήμουν παρών στην συγκεκριμένη συνεδρίαση και η πληροφόρηση που έχω, όσο κι αν κρίνω ότι είναι καλή, δεν είναι άμεση. Ελάχιστες όμως μέρες αργότερα, στις 10 Απρίλη, το θέμα επανήλθε στο Δημοτικό Συμβούλιο αυτή τη φορά για να ψηφιστεί η σύσταση της διαχειριστικής εταιρίας. Στη συνεδρίαση αυτή ήμουν παρών για να έχω ιδία αντίληψη των τεκταινομένων και μάλιστα πήρα και τον λόγο -κάνοντας παρέμβαση- και ζητώντας να αναβληθεί η όποια απόφαση για μετά τις εκλογές. Το γιατί θα το καταλάβετε, διαβάζοντας την συνέχεια.
Στην συνεδρίαση αυτή έγινε ξεκάθαρο ότι ο Δήμος παραχωρεί για τουλάχιστον εξήντα (60!) χρόνια την αποκλειστική διαχείριση των 1.005,25 στρέμματα του ΒΙΟ.ΠΑ. ιδιοκτησίας της ΔΕΑΔΟ (πρώην ΔΕΑΛ) στην ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ΑΕ χωρίς κανένα αντίτιμο (ως ενοίκιο) παρά μόνο με ένα πολύ μικρό ποσοστό από τα μίσθια που θα πληρώνουν οι επιχειρήσεις που θα έρθουν (όταν έρθουν…) να εγκατασταθούν στο «Επιχειρηματικό» πλέον Πάρκο. Κάτι άλλο που έγινε ξεκάθαρο είναι ότι επιδιώκεται υπαγωγή στον νόμο 3982/2011, γεγονός που σε συνάρτηση με τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις (Ν.4982/2022), αλλά και όλα όσα ακούστηκαν στην εν λόγω συνεδρίαση, οδηγούν στην μετεξέλιξη (μετάλλαξη) του ΒΙΟ.ΠΑ. Λιτοχώρου σε «επιχειρηματικό» (βιομηχανικό, ουσιαστικά) Πάρκο, με εγκατάσταση επιχειρήσεων που εμπίπτουν πλέον στις νέες κατηγορίες Α2 και Β (Με απλά λόγια μόνο οι πολύ βαριές βιομηχανίες αποκλείονται, αφού ως Α2 τύπου νοούνται πλέον με βάση τον Ν.4014/2011 «…έργα και δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον»!).
Αν τώρα κάποιοι (καλοπροαίρετοι) από εσάς νομίζουν ότι η σημαντική αύξηση στην όχληση και την περιβαλλοντική επικινδυνότητα θα συνοδεύονται από πρόσθετα μέτρα ασφαλείας, … η απάντηση δυστυχώς είναι μία: «Μη φάτε, θα βρέξει κεφτέδες..!» για να αστειευτούμε και λίγο… Η ίδια η εκτίμηση-πρόταση της εταιρείας μιλάει για σημαντικά οφέλη που θα αποκομίσει ο φορέας επένδυσης από την υπαγωγή στον Ν.3982/2011 με κυριότερα τις αλλαγές των ορών δόμησης (με γιγάντια πλέον κτήρια ύψους έως και 32 μέτρων και πολύ μεγαλύτερου όγκου), αύξηση της διαθέσιμης ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ έκτασης σε 710 στρ. και περιορισμό των κοινωφελών εκτάσεων – όπου θα έπρεπε να εντάσσεται και ο αυτόνομος βιολογικός καθαρισμός που θα έπρεπε να διαθέτει ένα τέτοιο Πάρκο – μόλις στο 3% της συνολικής έκτασης. Πώς θα γίνει αυτή η «οικονομία» χώρου; Μα φυσικά με την μη κατασκευή μονάδας καθαρισμού αποβλήτων, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ..!
Ας αφήσουμε όμως για λίγο τα «τεχνικά» και ας περάσουμε σε πιο «πρακτικά» ζητήματα. Ακούστηκε στη συνεδρίαση (και δυστυχώς κι από Λιτοχωρίτες συμβούλους) πως η αξία της έκτασης του ΒΙΟ.ΠΑ., σύμφωνα με τις τιμές στην ευρύτερη περιοχή εκτιμάται στις 5.000ϵ/στρέμμα. Ήταν πολύ εύκολο να διαψεύσω αυτόν τον ισχυρισμό, απλώς με το να ζητήσω από έναν παρευρισκόμενο συντοπίτη μας που είναι ιδιοκτήτης οικοπέδου στο ΒΙΟ.ΠΑ., να μας πει πόσο το αγόρασε ο ίδιος και φυσικά με κάθε ειλικρίνεια απάντησε ότι πλήρωσε 11.000ϵ/στρέμμα, δηλαδή υπερδιπλάσια τιμή από εκείνη που ελαφρά τη καρδία αποδέχτηκαν ακόμη και οι Λιτοχωρίτες Δημ. Σύμβουλοι! Πρέπει μάλιστα να τονισθεί ότι η δίκαιη τιμή θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι είναι μεγαλύτερη, ακριβώς λόγω των προνομίων που απολαμβάνει η γη εντός του ΒΙΟ.ΠΑ. Δεν πρόκειται για απλά αγροτεμάχια, αλλά για κανονικότατα επαγγελματικά οικόπεδα! Θα έπρεπε να έχουν ενημερωθεί οι Δημ. Σύμβουλοι ότι ακόμη και οι 11.000ϵ/στρέμμα ήταν τιμή ευκαιρίας, γιατί αποφασίστηκε τότε να ξεκινήσουν χαμηλά οι τιμές αγοράς για να προσελκυσθούν περισσότεροι αγοραστές και «να πάρει μπροστά» το ΒΙΟ.ΠΑ. Το γεγονός ότι προέκυψε η διεθνής οικονομική κρίση και τα μνημόνια που ανέκοψαν την πορεία αγορών, δεν μειώνει την πραγματική αξία της γης εντός ΒΙΟ.ΠΑ. Δυστυχώς αυτή η μείωση χρησιμοποιήθηκε για να υπολογιστεί ως πολύ μικρότερη σε αξία η συμμετοχή του Δήμου στο όλο εγχείρημα της ΕΑΝΕΠ -επομένως και στην εκπροσώπησή του στο Δ.Σ αυτής. Με απλά λόγια μειωνόταν η αξία ενός σημαντικού περιουσιακού στοιχείου του Δήμου ή -για την ακρίβεια- της ΔΕΑΔΟ.
Αλήθεια, που είναι η ΔΕΑΔΟ (δηλαδή η πραγματική ιδιοκτήτρια) σε όλα αυτά; Από τα όσα ειπώθηκαν στη συνεδρίαση, δεν έγινε κατανοητό. Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι όντως το Δημοτικό Συμβούλιο αποτελεί τη γενική συνέλευση των μετόχων της ΔΕΑΔΟ, θα έπρεπε, για να παραπεμφθεί το θέμα εκεί, να έχει προηγηθεί σχετική απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΑΔΟ. Έγινε όντως τέτοια συνεδρίαση στην ΔΕΑΔΟ; Υπήρξε ενημέρωση και κάποια απόφαση του Δ.Σ. της δημοτικής επιχείρησης για το θέμα αυτό; Αν ναι, πού είναι τα κείμενα των σχετικών πρακτικών και της απόφασης για να μοιραστούν στους Δημ. Συμβούλους; (Εδώ, βέβαια, δε μοιράστηκαν άλλα κι άλλα…).
Και η Δημοτική Κοινότητα Λιτοχώρου; Ο ισχυρισμός που ακούστηκε «Μα είναι εδώ ο πρόεδρος και θα ψηφίσει..» δεν έχει καμία αξία! Ο κάθε πρόεδρος κοινότητας ψηφίζει στα Δημοτικά Συμβούλια για υποθέσεις της περιοχής του, καταθέτοντας με την ψήφο του την απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου που εκπροσωπεί (ακόμη κι αν μειοψήφησε ο ίδιος). Έχω μάλιστα την άποψη ότι για τόσο σημαντικές περιπτώσεις η απόφαση της Κοινότητας έχει και γνωμοδοτικό χαρακτήρα. Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: Συνεδρίασε για το θέμα η Δ.Κ. Λιτοχώρου; Ενημερώθηκε και τι απόφαση πήρε; Αν ναι, πού είναι τα πρακτικά αυτής της συνεδρίασης; Γιατί δεν διανεμήθηκαν με τα εισηγητικά έγγραφα (εδώ γελάμε..!) στους Δημ. Συμβούλους;
Με την ίδια διάθεση να πέσει «στάχτη στα μάτια» αντιμετωπίστηκε και το ακόμη πιο σημαντικό ερώτημα «Πού είναι η διαβούλευση για ένα τόσο σημαντικό θέμα;». Η τραγελαφική απάντηση που δόθηκε: «Μα έγινε η διαβούλευση παλιά, δεκαετίες πριν, όταν αποφάσισε ο τότε Δήμος Λιτοχώρου να ιδρυθεί ΒΙΟ.ΠΑ.». Αν είναι δυνατόν! ΟΛΟΙ στο Λιτόχωρο ξέρουν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει! ΚΑΝΕΝΑ Δημοτικό Συμβούλιο Λιτοχώρου δεν ενέκρινε ΠΟΤΕ την ίδρυση ενός τέτοιου «επιχειρηματικού» (στην ουσία βιομηχανικού) πάρκου! Είναι άλλο πράγμα να συζητάς και να εγκρίνεις την ίδρυση βιοτεχνικού πάρκου για να εγκατασταθούν εκεί οι μικρές τοπικές βιοτεχνίες και τα εργαστήρια που πρέπει να απομακρυνθούν ούτως ή άλλως από τον κεντρικό πολεοδομικό ιστό και που θα μπορούσε να προσελκύσει κι επαγγελματίες εκτός Λιτοχώρου (ΠΑΝΤΑ όμως για επιχειρηματικές δραστηριότητες χαμηλής όχλησης) κι εντελώς διαφορετικό αυτό που σχεδιάζεται τώρα να γίνει!
Τα πράγματα για την διοίκηση του Δήμου γίνονται ακόμη χειρότερα με την δημοσίευση λίγο πριν από την συγκεκριμένη συνεδρίαση ενός κειμένου με συμβουλευτικό χαρακτήρα για το θέμα, από εξειδικευμένο στην ανασυγκρότηση επιχειρήσεων επιστήμονα που, ούτε λίγο ούτε πολύ, υποστηρίζει ότι η πρόταση της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ και η όλη συζήτηση γύρω από αυτήν κινείται στα…όρια της ασχετοσύνης και βέβαια, όχι προς το συμφέρον του Δήμου. Δεν λέω ότι θα πρέπει να αποδεχθούμε πλήρως και άκριτα τα όσα γράφει ο (και διαμένων στον Δήμο μας) επιστήμονας, όπως και να το κάνουμε όμως, είναι τροφή για σκέψη…
Τροφή για σκέψη φιλοδοξεί να αποτελέσει και το παρόν άρθρο.
Υπάρχουν πολλές ενδεχόμενες παρατυπίες και αβλεψίες σε αυτή την υπόθεση. Η διοίκηση του Δήμου οφείλει να επανεξετάσει την στάση της και να αποσύρει (αν χρειαστεί, ακόμη και με ανάκληση) την επίμαχη απόφαση που πήρε, να κάνει πραγματική διαβούλευση για το θέμα με κυρίως εξεταζόμενα ζητήματα το αν, που και με ποια χαρακτηριστικά θέλουμε να έχουμε επιχειρηματικό πάρκο στην περιοχή μας. Προσωπικά δεν είμαι αντίθετος με την ύπαρξη ΒΙΟ.ΠΑ. κι αναγνωρίζω την χρησιμότητά του. Ενός ΒΙΟ.ΠΑ. όμως αποκλειστικά και μόνο με επιχειρήσεις χαμηλής όχλησης ή ακόμη και Τεχνόπολη (κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει στην περιοχή και να την αναδείξει κιόλας). Ακόμη να πω ότι είναι αλήθεια πως οι Ζ.Ο.Ε. του Λιτοχώρου δεν προβλέπουν άλλη περιοχή για ίδρυση ΒΙΟ.ΠΑ., πέρα από τη συγκεκριμένη. Είναι όμως εξ ίσου αλήθεια ότι μπορούμε να επανακαθορίσουμε τις επιτρεπόμενες δράσεις στο σύνολο του Δήμου με την σύνταξη Χωρικού Σχεδίου που θα αντικαταστήσει τις Ζ.Ο.Ε. Αυτό όμως απαιτεί σοβαρή και όχι «στο πόδι» διαβούλευση, η οποία με την σειρά της απαιτεί χρόνο και όχι βιασύνες σαν αυτή που επέδειξε η διοίκηση του Δήμου για το θέμα. Βιασύνη που μάλιστα γίνεται ακατανόητη, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε, ότι ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, παραδέχθηκε ειλικρινέστατα ότι είναι ανθρωπίνως αδύνατον να προλάβουν υποβολή αίτησης χρηματοδότησης στο Ταμείο Ανάκαμψης. Επομένως προς τι η τόση «πρεμούρα», ρε παιδιά;;;
Κλείνοντας θα ήθελα να θέσω σε όλους κάποια (ρητορικά, θέλω να πιστεύω) ερωτήματα:
– Συμφωνούμε να γίνει σε οποιοδήποτε σημείο και ιδιαίτερα σε αυτό που αποτελεί πύλη του Ολύμπου, ένα τέτοιο πάρκο με σημαντική επιβάρυνση στο περιβάλλον, τεράστια κτίρια, χωρίς μονάδα καθαρισμού αποβλήτων κλπ, κλπ;
– Ακόμη κι αν κάποιοι θεωρείτε όλα αυτά «πράσινα άλογα» και «οικολογικές μπαρούφες», πιστεύετε πως ένα τέτοιο εγχείρημα συνάδει με την πολυπόθητη και χιλιοειπωμένη τουριστική ανάδειξη και ανάπτυξη της περιοχής;
– Εν τέλει, συμφωνείτε να παραχωρήσουμε την αποκλειστική διαχείριση δημοτικής περιουσίας «έναντι πινακίου φακής»;
Πιστεύω ότι κανείς εχέφρων άνθρωπος δεν θα συμφωνούσε με τίποτε από τα παραπάνω!
Επειδή όμως δεν είμαι και πολύ αισιόδοξος για το πως θα ενεργήσει η διοίκηση (μακάρι να μας διαψεύσει ευχάριστα), πιστεύω ότι θα πρέπει να σηκωθούμε από τους καναπέδες μας (κυριολεκτικά και μεταφορικά) και να είμαστε έτοιμοι να αντιδράσουμε, αν χρειαστεί.
Χριστός Ανέστη! (Άντε και στα δικά μας…που λέει κι ένας φίλος!).-
* ο Νίκος Λάππας είναι εκπαιδευτικός,
Δρ. Ιστορίας του Α.Π.Θ.,
πρώην Αντιδήμαρχος
& Αναπληρωτής Δήμαρχος Δίου – Ολύμπου.
Την επομένη της πρόσφατης συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου μας που κατέληξε στην συμφωνία του Δήμου μας με την ΕΤΒΑ/Όμιλος Πειραιώς για την νεκρανάσταση ενός ΒΙΟΠΑ-φαντάσματος με την πολύ συγκεκριμένη μορφή της ΒΙ(ομηχανικής).ΠΕ(ριοχής), ζήτησα από τον Νίκο Λάππα να γράψει για την Ε τ Ο άρθρο με τις σκέψεις και τις απόψεις του για το θέμα, τις ανησυχίες του και τις πιθανές προτάσεις του και τα στραβά ή και ύποπτα που εντοπίζει στην διαδικασία ως σήμερα. Το αποτέλεσμα -για μένα- είναι εξαιρετικά ικανοποιητικό, κυρίως γιατί πολύ σπάνια, δημότες και αιρετοί, ειδικοί και μη, τολμούν να εκθέσουν γραπτώς ή δια ζώσης, απόψεις και θέσεις, ακόμη και πλήρως αντίθετες με τις απόψεις της “Εφημερίδας”. Ο Λάππας δεν ανήκει σ’ αυτούς και η προτροπή τους περί καναπέδων δεν μπορεί παρά να με βρίσκει εντελώς σύμφωνο. Περιμένω και τις απόψεις άλλων. Ειδικά των αιρετών που -δυστυχώς μόνο πρόσφατα- διαφωνούν με σημαντικές επιλογές και πράξεις της διοίκησης και τις μοιράζονται έστω και κατ’ ιδίαν. Το θέμα του ΒΙΟΠΑ μας δεν τέλειωσε. Ακόμη κι αν σε τρεις μέρες είχε ήδη στηθεί εκεί αυτό που σχεδιάζει η ΕΤΒΑ/’Ομιλος Πειραιώς, τ θέμα δεν θα είχε τελειώσει. Θα άρχιζε μόλις γιατί οι συνέπειες αυτού του ύποπτου εγχειρήματος θα διαρκέσουν για πολλά περισσότερα από 60 χρόνια. Και τέτοιες αποφάσεις ΔΕΝ μπορεί να πάρει καμία ένοχη, χωρίς καμία νομιμοποίηση, δοτή πλειοψηφία και μάλιστα χωρίς την αρμόζουσα διαβούλευση, όταν το αποτέλεσμα πλήττει το άλλο μέγα-παραμύθι των ίδιων ανθρώπων: της τουριστικής ανάπτυξης.
Τον δρόμο μας τον ξέρουμε κι είναι οι ίδιοι άνθρωποι που σχεδιάζουν και πάλι κάτι ολοκληρωτικά καταστροφικό και τους ίδιους ανθρώπους θα ξαναβάλουμε στη θέση τους. Μαζί με τα πράματα που θα ξαναμπούν στη θέση τους, όπως η λογική την ορίζει.-
ΥΓ: η εισαγωγή αυτή…έπεται του άρθρου ΚΑΙ για να μην προκαταλάβει την κρίση σας, σε σχέση με το πολύ χρήσιμο άρθρο του Ν. Λάππα.
Νίκο, σ’ ευχαριστώ.
