Θανάσης Παπακωνσταντίνου: Νιώθω τυχερός που τον συνάντησα κι ας μην ήταν, ούτε Δίας, ούτε Διόνυσος.
Ένας γήινος χρόνος συμπληρώθηκε χθες από την ξαφνική αναχώρηση από τα γήινα του Τηλέμαχου Ζαγρέα, φιλόσοφου και τραγουδοποιού, ολύμπιου και κοσμοπολίτη, συγγραφέα και ποιητή, πολέμιου όλων των ελέγχων και των εξουσιών, μποέμ μοναχικού προφήτη και καθ’ εκάστην ερευνητή των πάντων, θεϊκών και ανθρώπινων, του πιο άδηλου παρεπιδημούντα του Βερολίνου. Όλα δε τα παραπάνω ισχύουν, μέχρι αποδείξεως των εναντίων ή άλλων, όπως επέμενε να προσθέτει…
Την μνήμη του τίμησε χθες η οικογένειά του, με τρισάγιο στον τάφο του, στο νεκροταφείο του Πλαταμώνα και τιμούν σταθερά οι φίλοι του, με πρώτους, τους “Σατύρους” του, την μπάντα που τον συνόδευε και τον ακολουθούσε, όσο καμία άλλη. Ανήμερα της επετείου, κυκλοφόρησαν δύο τραγούδια του: μια επανεκτέλεση της “Τσουκνίδας”, στην οποία δεν πρόλαβε να προσθέσει την φωνή του και το ακυκλοφόρητο “Βαθρακέρως”που θα προστεθεί σε λίγο.
Κώστας Μιχαηλίδης is with Τηλέμαχος Ζαγρέας and 11 others
Τέτοια ώρα πέρσι μάθαμε τα μαντάτα.
Μία τσουκνίδα αντί μνημοσύνου και θα ‘ρθουν κι άλλα εν τω άμα…
Η νεότερη γενιά των ακροατών του Τηλέμαχου τον γνώρισε από κάποιες τυχαίες και συνήθως απροετοίμαστες εμφανίσεις του σε φεστιβάλ (ακόμη και new age) και χώρους της Αθήνας. Αλλά κυρίως από τις επίσης συγκυριακές φιλοξενίες του σε συναυλίες του Θανάση Παπακωνσταντίνου, στην Ελλάδα και στην Γερμανία. Η γνωριμία τους είχε γίνει χρόνια πριν, στην “Αυλή των Θεών” του Ζαγρέα και φαίνεται ότι η αλληλοεκτίμηση άρχισε να χτίζεται από την πρώτη στιγμή της γνωριμίας τους. Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου περιγράφει τα της πρώτης γνωριμίας τους και όσα εντόπισε στα τραγούδια του Τηλέμαχου και τις κουβέντες τους, συμβάλλοντας σ’ αυτό το μικρό αφιέρωμα στην μνήμη του. Τουν ιυχαριστούμι θιρμά.
ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΗΛΕΜΑΧΟ
(ένα χρόνο μετά)
Παλιότερα, πηγαίναμε συχνά στην παραλία του Παντελεήμονα Πιερίας.
Κάνοντας τοπικές εκδρομές, πέσαμε -κάποια στιγμή- πάνω και στον χώρο που είχε φτιάξει ο Τηλέμαχος, περιφερειακά του Παλιού Παντελεήμονα.
Είπαμε να τσιμπήσουμε κάτι και -στην πορεία της βραδιάς- εμφανίστηκε ένας βραχύσωμος τύπος -έφερνε λίγο στον Πωλ Νιούμαν- με τζουρά και άρχισε να παίζει διάφορα “ρεμπετοειδή”, τα περισσότερα άγνωστα για μένα (στην πορεία έμαθα ότι ήταν δικά του). Μου φάνηκε πολύ διασκεδαστική μια διασκευή στα γερμανικά, ενός τραγουδιού του Μπάτη.
Έτσι ξεκίνησε η γνωριμία μου με τον Τηλέμαχο Ζαγρέα, η οποία κράτησε μέχρι τον θάνατό του πέρυσι -σαν σήμερα- και που, δυστυχώς, έμαθα αργά, μιας και δεν διαθέτω πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα.
Εκτιμούσα τον Τηλέμαχο σαν λαϊκό βάρδο, κυρίως για τους στίχους του. Πολλές φορές αναπάντεχοι, με χιούμορ, παιχνιδιάρικο, γραμμένοι -βασικά- στην ντοπιολαλιά της περιοχής που είχα την τύχη να καταλαβαίνω εντελώς, ως γνήσιο τέκνο της Θεσσαλίας.
Ήταν ευφυής. Δεν έχω συναντήσει πιο τρομερή ομοιοκαταληξία απ’ αυτήν, στο τραγούδι “Ο’ Σάλιβαν”…
“έφαγι, ήπιε, γλέντσι
Και πάει με τον Μακένζι…”
(αναφέρεται στην γυναίκα του Ιρλανδού αντάρτη, την Πατρίτσια, που τον παράτησε για έναν Σκωτσέζο).
Αλλά και στις κουβέντες που κατά καιρούς κάναμε, είχε σπινθηροβόλα ξεσπάσματα, αν και νομίζω είχε σκαλώσει υπερβολικά στην Αρχαία Ελλάδα και την Μυθολογία της. Θυμάμαι μια φράση του που μ΄ είχε αφήσει άναυδο: “Να ξέρεις Θανάση, όσο ευχαριστιόμαστε εμείς τον αέρα που αναπνέουμε, άλλο τόσο ευχαριστιέται και ο αέρας.”.
Νιώθω τυχερός που τον συνάντησα κι ας μην ήταν, ούτε Δίας, ούτε Διόνυσος.
Ο γράφων, υλοποιώντας την εντολή του να αρθεί κάποια στιγμή στην τιμητική θέση του μόνου βιογράφου του, μοιράζεται σήμερα δύο μικρά αποσπάσματα από τις on camera διηγήσεις του για άγνωστα γεγονότα του βίου του και προσωπικές εμπειρίες, αλλά και για κάποιους από τους χαρακτήρες που υπάρχουν στα μουσικά πορτραίτα του.
… “χαρτί”, Πολυτεχνείο, Βούδας-Ιωάννης, επιστράτευση συντρόφου, Χώρος και Χάρος, “κσλή η προσευχή, αλλά άμα ήρθε η ώρα να φωνάξ’… πρέπει να βρεις τρόπο να φωνάξ’…”
Germania, “εργασία πενιχρά αμοιβόμενη”, Ραψάνη-Καρυά, Μπαρμπα-Λιάμτσιος, Αγριόμαγκας, Χουρχουλές
ΥΓ: ένα μεγάλο και ανεξερεύνητο κεφάλαιο της ζωής και της δράσης του Ζαγρέα είναι κι αυτό που έχει να κάνει με τις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του και πως κατάφερε να συνδυάσει -και να συνεργαστεί- μουσικούς εντελώς διαφορετικών αφετηριών και “ειδικοτήτων”, αλλά και πως και γιατί, στον μακρύ αυτό κατάλογο, συμπεριλαμβάνονται πολλοί, από πλήρως επώνυμοι ως και ανώνυμοι ερασιτέχνες. Αλλά αυτό θα απασχολήσει στο επόμενο αφιέρωμα, ένα χρόνο από σήμερα.
