του 1974 και του 2005
Η 14η Αυγούστου έχει εγγραφεί στην πρόσφατη Ιστορία της Κύπρου δυο φορές, για δύο τραγωδίες. Μία μεγαλύτερη και μία μικρότερη.
Η πρώτη, του 1974, ήταν η αποφράδα Τετάρτη που ξεκίνησε η ολοκλήρωση της τουρκικής εισβολής, με τον “Αττίλα 2”. Ξημερώματα της παραμονής του Δεκαπενταύγουστου, οι συνομιλίες Κληρίδη-Ντενκτάς, στην Γενεύη, φτάνουν σε αδιέξοδο και αποτυγχάνουν. Οι δυνάμεις του τουρκικού στρατού έχουν ήδη χρησιμοποιήσει την εκεχειρία για να βελτιώσουν τις θέσεις τους και να διευκολύνουν το δεύτερο και τελικό στάδιο της εισβολής, δυστυχώς χωρίς σοβαρά προβλήματα από την παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης που για μέρες φέρεται και δρα με σπάνιο ελαστικό τρόπο. Οι Ελληνοκύπριοι και οι Έλληνες στρατιώτες που πολεμούν μαζί τους τον εισβολέα, ελπίζουν. Ελπίζουν ότι Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι θα εκμεταλλευτούν την μεγάλη γιορτή για να ξεκουραστούν και οι ίδιοι. Ότι θα σεβαστούν την γιορτή του αντιπάλου με τον οποίο είναι σε ειρηνευτικές συνομιλίες. Πριν καν η είδηση από την Γενεύη φτάσει στην Κύπρο, η Κύπρος φλέγεται ξανά. Οι προδομένοι από την ελληνική χούντα Ελληνοκύπριοι και οι Έλληνες στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, με λίγους πιστούς στο πραγματικό καθήκον αξιωματικούς τους θα πολεμήσουν με κάθε τρόπο έναν υπέρτερο εχθρό που οι δικτάτορες της Αθήνας έχουν ήδη μπάσει στο νησί. Στις 17 Αυγούστου όλα έχουν τελειώσει. Ο “Αττίλας” κατέλαβε το έδαφος της Κύπρου από το βορρά ως ακριβώς την γραμμή στο χάρτη που είχε χαράξει δυο δεκαετίες πριν ένας Άγγλος αξιωματούχος. Την γραμμή που συνεχίζει να κρατά την Κύπρο διαιρεμένη και την Λευκωσία την μόνη πια διαιρεμένη πόλη στον κόσμο.
Η δεύτερη τραγωδία συνέβη το 2005, Κυριακή, παραμονή Δεκαπενταύγουστου. 121 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους όταν το 737 της κυπριακής “Helios” συνετρίβη κοντά στο Γραμματικό της Αττικής. Για δύο περίπου ώρες, οι ελληνικές, οι κυπριακές, πιθανώς οι τουρκικές αρχές και πολλοί άλλοι, οργανισμοί και χώρες, ζούνε ένα θρίλερ ανεπανάληπτο. Ένα επιβατικό αεροσκάφος πετά από την Κύπρο προς την Αθήνα, δηλώνει πρόβλημα στους μηχανικούς της εταιρείας στο αεροδρόμιο της Λάρνακας και μετά …. Και μετά σιωπή, απόλυτη σιωπή. Ελληνικά μαχητικά το προσεγγίζουν ενώ κάνει τον έκτο κύκλο πάνω από την Τζιά, εμφανώς ακυβέρνητο και χωρίς κανένα σημάδι ζωής στο εσωτερικό του. Η αγωνία ξεπερνά κάθε γνωστό όριο, η αμερικανική 11/9 είναι πολύ κοντινή, η απόφαση για κατάρριψη του αεροσκάφους αδύνατη, οι εξηγήσεις πολύ δύσκολο να βρεθούν πριν το αεροπλάνο ξεμείνει από καύσιμα. Ούτε όταν οι πιλότοι των μαχητικών βλέπουν έναν άνθρωπο στο πιλοτήριο του επιβατικού να προσπαθεί κάτι. Λίγα λεπτά πριν τις 12 το μεσημέρι, τα καύσιμα εξαντλούνται και το “Helios” πέφτει ανεξέλεγκτα. Τα θύματα θα περιοριστούν στους 121 επιβάτες του που πιθανώς ήταν ήδη νεκροί ή αναίσθητοι από έλλειψη οξυγόνου. Μήνες μετά, έρευνες υπό τον Ακριβό Τσολάκη, με την βοήθεια και υπηρεσιών απ’ όλο τον κόσμο, λύνουν τον γρίφο: πλήρωμα και επιβάτες έχασαν τις αισθήσεις τους γιατί το σύστημα συμπίεσης-αποσυσμπίεσης/οξυγόνωσης του αεροσκάφους δεν βρισκόταν -όπως θα έπρεπε- στην αυτόματη λειτουργία, αλλά στην χειροκίνητη. Στη λάθος θέση βρέθηκε λόγω ενός απαραίτητου ελέγχου πριν την πτήση για την δοκιμή μιας πόρτας του και παρέμεινε στη λάθος θέση, παρά τις τρεις αυτόματες προειδοποιήσεις στον πίνακα ελέγχου και μια προσπάθεια -μέσω ασυρμάτου- μηχανικού της εταιρείας να ελέγξει ακριβώς αυτή τη ρύθμιση. Στην τελευταία επικοινωνία του πιλότου ο μηχανικός ρώτησε τον πιλότο, αλλά ο δεύτερος ήταν ήδη θύμα της έλλειψης οξυγόνου και δεν μπορούσε να κατανοήσει την απλή ερώτηση…
