“Έφυγε” ο μόνος της Αριστεράς

Χρήστος Σαρτζετάκης
Νεάπολη Θεσσαλονίκης, 6 Απριλίου 1929 – Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2022) 

Δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
για την απώλεια του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, Χρήστου Σαρτζετάκη

Με θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας και ακέραιου δικαστή Χρήστου Σαρτζετάκη. Στα ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του ’60, ως νεαρός τότε ανακριτής, ταυτίστηκε με την καταγγελία των εξωθεσμικών μηχανισμών στην υπόθεση Λαμπράκη. Αυτών, που, δυστυχώς, ήλθαν στο προσκήνιο με την επτάχρονη δικτατορία, οδηγώντας και στη δική του δίωξη.

Πολλά χρόνια μετά, το 1985, η ανάδειξή του στο ύπατο αξίωμα συνέβη σε συνθήκες πόλωσης και η παράταξή μας δεν τον στήριξε. Συνεργάστηκε, ωστόσο μαζί του σεβόμενη τον συνταγματικό του ρόλο. Όπως και ο ίδιος άσκησε με τον δικό του τρόπο, αλλά πάντως με θεσμική αυστηρότητα, τα καθήκοντά του. Στο διάστημα 1989-90, μάλιστα, σε ένα περιβάλλον και πάλι υψηλής πολιτικής έντασης, οι χειρισμοί του για τον σχηματισμό κυβέρνησης υπήρξαν ανεπίληπτοι.

Συλλυπητήριο μήνυμα του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
για την απώλεια του Χρήστου Σαρτζετάκη

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης σε μια δύσκολη πολιτικά εποχή για την Ελλάδα των αρχών της δεκαετίας του 1960 υπήρξε συνώνυμο της δικαστικής ακεραιότητας και παράδειγμα δημοκρατικού πολίτη συμβάλλοντας καθοριστικά στην προστασία των Θεσμών.

Θα τον θυμόμαστε πάντα ως τον βασικό πρωταγωνιστή της διαλεύκανσης της δολοφονίας του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη – ένα γεγονός που έμεινε ανεξίτηλο στη μνήμη του ελληνικού λαού μέχρι σήμερα.

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης όρθωσε το ανάστημά του ως δικαστής απέναντι στο παρακράτος της Δεξιάς και των τότε Ανακτόρων, το οποίο οργάνωσε το σχέδιο της δολοφονίας, το υλοποίησε και επιχείρησε αργότερα να το συγκαλύψει.

Οι παρακρατικοί και παραστρατιωτικοί κύκλοι δεν ξέχασαν ποτέ τον ρόλο του στην αποκάλυψη της αλήθειας. Κατά τη διάρκεια της Χούντας κυνηγήθηκε ανηλεώς, απολύθηκε από το δικαστικό σώμα, φυλακίστηκε και βασανίστηκε.

Στη Μεταπολίτευση η συμβολή του στη θεμελίωση των δημοκρατικών αρχών αναγνωρίστηκε και ο ίδιος αποκαταστάθηκε επανερχόμενος στα δικαστικά του καθήκοντα.

Το 1985 υπήρξε η επιλογή του Ανδρέα Παπανδρέου για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας στην οικογένεια και τους οικείους του.

Δήλωση τυ προέδρου του ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη
για τον θάνατο του Χρήστου Σαρτζετάκη

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης ήταν ένας ευπατρίδης που υπηρέτησε με συνέπεια το δημόσιο συμφέρον, τη Δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία. Η καθοριστική συνεισφορά του ως ανακριτή στην πολύκροτη δίκη που αποκάλυψε τους ενόχους της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη και το ρόλο του παρακράτους στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, έμεινε στην ιστορία.

Αγωνίστηκε για τα δημοκρατικά του πιστεύω, διώχθηκε και φυλακίστηκε για αυτά από την Χούντα. Η εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, μετά από πρόταση του Ανδρέα Παπανδρέου, συνέβαλε στον εκδημοκρατισμό των θεσμών με την Συνταγματική αναθεώρηση του 1986.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του.

Δήλωση του γγ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα
για την απώλεια του Χρήστου Σαρτζετάκη

“Για το θάνατο του Χρήστου Σαρτζετάκη, πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα μείνει στη συλλογική μνήμη για τη συμβολή του στην αποκάλυψη της δολοφονίας Λαμπράκη και τη στάση του απέναντι στη χούντα, για την οποία φυλακίστηκε, εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στην οικογένεια και τους οικείους του”.

Δήλωση του προέδρου της Ελληνικής λύσης Κυριάκου Βελόπουλου
για τον θάνατο του Χρίστου Σαρτζετάκη

Ο τρόπος με τον οποίον ο Χρήστος Σαρτζετάκης υπερασπίστηκε την δικαιοσύνη ως λειτουργός της και τα εθνικά θέματα ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ας γίνουν παράδειγμα για όλους. Αιωνία του η μνήμη» αναφέρει σε δήλωσή του ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος, για την απώλεια του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ο σκηνοθέτης -και του “Ζ”- Κώστας Γαβράς για τον Χρήστο Σαρτζετάκη, σήμερα

Δεν ήταν πολιτικός, ήταν δικαστής. Έγινε πολιτικός από τη στιγμή που εξελέγη Πρόεδρος. Κατά τη γνώμη μου ήταν ένα τέλειο παράδειγμα δικαστή κι έκανα την ταινία γιατί για εμένα ήταν παράδειγμα δικαστή. Μέσα σε τόσο δύσκολη κατάσταση, με μια βασιλική οικογένεια που είχε τον στρατό μαζί της κι εναντίον του, αυτός αποφάσισε να συνεχίσει και να πάει μέχρι το τέλος το δικαστικό του καθήκον. Ο Σαρτζετάκης έβγαλε τους δυο τόμους της ζωής του κι όλοι οι νέοι δικαστές πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να το διαβάσουν γιατί βλέπει κανείς τι υπέστη εκείνη την εποχή, την εποχή που ήταν δικαστής εναντίον των στρατιωτικών. Είναι καταπληκτικό βιβλίο, δυο τόμοι απίθανοι. Είχε γράψει τι συνέβαινε κάθε μέρα και συνέχισε τη δουλειά του μέχρι το τέλος,  παρόλες τις υποσχέσεις που του κάνανε για να γίνει και υπουργός Δικαιοσύνης κι ό,τι θέλετε.

—————————————————————————————————————————————–

Άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του τρεις τουλάχιστον φορές στην Ιστορία του τόπου μας και σήμερα, πλήρεις ημερών, στα 93 του, άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο, τον οποίο καθόρισε όσο λίγοι άλλοι. Ο Χρήστος Σαρτζετάκης, ο ανακριτής στην Υπόθεση Λαμπράκη, ο διωγμένος, εξορισμένος και βασανισμένος από την επτάχρονη χούντα δικαστικός, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας μεταξύ 1985-1990, άφησε σήμερα την τελευταία του πνοή. Υπήρξε ο μόνος -μέχρι σήμερα- κοντινός στην Αριστερά και εκλεγμένος χωρίς τις ψήφους της Δεξιάς, Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, χωρίς να προέρχεται ή να ανήκει σ’ αυτήν.
Το πρώτο στίγμα στα πράγματα, ο Χρήστος Σαρτζετάκης το άφησε ως ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του Χρήστου Λαμπράκη, το 1963. εκπληρώνοντας τα καθήκοντά του ως χαμηλόβαθμου δικαστικού στον υψηλότερο βαθμό, κόντρα στην θέληση του επίσημου κράτους να αποδοθεί η δολοφονία σε τροχαίο ατύχημα. Λίγα χρόνια αργότερα, είναι από τους πρώτους που διώκεται από την χούντα και “απολαμβάνει” το πλήρες μενού όσων εφάρμοζαν τότε οι παράφρονες, σε όσους είχαν ήδη επιλέξει ως στόχους. Μια δεκαετία μετά την Μεταπολίτευση, επιλέγεται προσωπικά από τον Ανδρέα Παπανδρέου και αναδεικνύεται στο ύπατο αξίωμα της Πολιτείας μας, με ψήφους του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς.